O okrągłej rocznicy przypomniał Karkonoski Park Narodowy:
- W tym roku przypada 50 rocznica wybudowania "talerzy" na Śnieżce. Obiekty zostały wybudowane 13 listopada 1974 roku, ale z powodu licznych niedoróbek przez dwa lata były poprawiane i trwały ich odbiory. Obiekt został otwarty w 1976 roku. Mimo wcześniejszych planów nigdy nie działało w nim schronisko turystyczne z noclegami, a jedynie restauracja. Obecnie spodki czekają na remont największego z nich, który ma obsługiwać turystów. Właściciel, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej przygotowuje się do tego niełatwego zadania - czytamy w komunikacie KPN.
Warto podkreślić, że charakterystyczny budynek znajduje się w miejscu, gdzie spotyka się wyjątkowo niekorzystne warunki atmosferyczne, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Niedawno odnotowano tam wiatr, który po czeskiej stronie szczytu osiągnął w porywie imponującą prędkość 248 km/h. Jak podaje portal twojapogoda.pl wiatr przekraczał 200 km/h ostatnio w styczniu 2022 roku i w lutym 2020 roku. Największą prędkość, jaką udało się w historii pomiarów odnotować, to dokładnie 288 km/h.
Jak podaje Wikipedia historia obserwacji meteorologicznych na Śnieżce sięga 1824 r. Początkowo prowadzone były w kaplicy pw. św. Wawrzyńca, która zaadaptowana była na schronisko turystyczne, i miały charakter nieregularny. W 1889, z inicjatywy Johanna Pohla, w schronisku po stronie śląskiej uruchomiono stację meteorologiczną II klasy.
W 1897 powstał projekt budowy oddzielnego budynku obserwatorium. Budowę rozpoczęto dwa lata później. Budynek służył pomiarom od 5 lipca 1900 jako obserwatorium meteorologiczne I klasy. Miał kształt trzykondygnacyjnej wieży o wysokości 16 m z dwoma niewielkimi tarasami na dachu.
Budynek przetrwał I i II wojnę światową. 16 lipca 1945 obserwacje w budynku zaczęła prowadzić polska służba meteorologiczna. Budowla poddawana była trudnym warunkom atmosferycznym panującym na szczycie. Budynek był wielokrotnie remontowany. W połowie lat 50. XX wieku postanowiono o budowie nowego obserwatorium, ale realizację rozpoczęto dopiero w drugiej połowie lat 60. W okresie od 1 stycznia 1975 prowadzono obserwacje porównawcze w starym i nowym obserwatorium. Pomiary w starym budynku zakończono 23 października 1976.
Nowy budynek obserwatorium w stylu modernizmu wzniesiono w latach 1966–1974 (budowa została zakończona 13 listopada 1974), kilka metrów na zachód od miejsca, gdzie zlokalizowane było dawne polskie (a do 1945 niemieckie) schronisko na Śnieżce. Konstrukcja powstała z żelbetu, stali, aluminium (m.in. pokrycie zewnętrzne) i szkła. Projektantami budynku byli architekt dr inż. Witold Lipiński (późniejszy prof. zw. dr hab. inż.) i architekt mgr inż. Waldemar Wawrzyniak (późniejszy dr hab. inż.) z Politechniki Wrocławskiej, którzy wygrali konkurs SARP na projekt budynku.
Budynek ma formę trzech połączonych ze sobą brył w kształcie dysków (czasami nazywanych również talerzami lub spodkami, w związku z podobieństwem do latających talerzy). Witold Lipiński tak tłumaczył kształt budowli: W latach pięćdziesiątych wiele mówiło się o niezidentyfikowanych pojazdach latających, a mnie zawsze fascynowały linie krzywe i kuliste przestrzenie – postanowiłem, że obserwatorium PIHM na Śnieżce będzie miało kształt talerzy.
1 listopada 2015 IMiGW zamknął do odwołania część restauracyjną. W lutym 2020 z powodu silnych wiatrów uszkodzone zostało pokrycie dachu. W czerwcu 2020 budynek wpisano do rejestru zabytków.
opr.plr
źródło/foto: Karkonoski Park Narodowy
redakcja@walbrzych24.com
Komentarze